Prix Europa 2001 Berlin – Willy Brandt prize Maremma Doc Festival – Special jury award
Eline Flipse: Biografii speelt zich af in Albanië, een paar jaar na de omwenteling. De dictator is verdreven, het land zoekt een nieuwe vorm. Hoe doe je dat, hoe leef je verder als je generaties lang onder zware dictatuur hebt geleefd, altijd over je schouder moest kijken, je leven geen moment zeker was? Hoe geven kunstenaars vorm aan dat leven, hoe was het om, vaak een leven lang, op een dunne rode lijn te balanceren? Dat wilde ik weten.
Recensies
Rudie Kagie, Vrij Nederland: Als het aankomt op de kunst van overleven, lijkt de mens niet kapot te krijgen. Iedereen zoekt en vindt een zekerheid om nieuwe kracht uit te putten voor de toekomst. Dat werd de afgelopen twintig jaar zo’n beetje het leidende thema in de films van Eline Flipse. Door middel van een subtiele en persoonlijke sfeertekening van het leven van vijf bijzondere mensen in Albanië wordt een beeld gegeven van hoe het is om onder een zware dictatuur te leven en toch je menselijke waardigheid te bewaren. Unieke archiefbeelden zorgen voor historisch houvast. De innerlijke kracht van de personages, de bijna terloopse en vaak humorvolle manier waarop zij over hun soms hartbrekende levens vertellen, hun inventiviteit en optimisme in het dagelijks leven, voorkomen dat deze film het zoveelste treurige relaas van een zwaarbeproefd volk is, maar geven integendeel een indringend beeld van de vitale levenskracht die ervoor zorgt dat een mens telkens weer opstaat en verder gaat. Eline Flipse bracht het post-communistische syndroom vlijmscherp in beeld. Omdat de cineaste niet alleen naar ervaringen vroeg, maar met soms therapeutische precisie net zo lang doorvroeg tot ze een eerlijk antwoord kreeg, werd Biografii de eerste film die het post-communistische syndroom van Albanie vlijmscherp in beeld brengt. In het tijdperk van snelle soundbites is het een verademing om presonages eindelijk te horen uitpraten. Waar woorden tekort schieten complementeren de beelden de rest van het verhaal. Nadat componiste Dhora Leka haar anekdote heeft verteld is het tijd voor een van de aangrijpendste scenes van de film. Ze drukt op de knop van een cassetterecorder en zingt in de keuken van haar sobere flat haar partizanenlied van destijds uit volle borst mee. Ze straalt. Maar dan bevriest geleidelijk de lach over de gekkigheid waar het volk ooit in geloofde. Haar gezicht verstrakt, ze zingt steeds harder en de stoere ernst die ze daarbij uitstraalt, bezorgt de kijker gaandeweg kippevel. De subtiele pasage raakt de kern van het drama. Hier wordt in anderhalve minuut bijna evenveel over de psyche van het land verteld als in de verzamelde werken van Ismail Kadare.
ARTE: zonder pretentie en met veel tact slaagt Eline Flipse er in om met een subtiel penseel, streek voor streek, een historisch beeld te schetsen dat vreselijk deprimerend zou zijn als het niet doordrenkt was geweest van een diepe menselijkheid. Deze kwaliteit heeft haar zonder twijfel de Prix Europa opgeleverd, in 2001 in Berlijn
NRC, Hans Beerenkamp: De alom-aanwezige Mercedes is nog steeds een belangrijk symbool van het absurdisme in Biografi- Albanese Verhalen, maar gelukkig gaat Flipse de cliches van bedelende kinderen, vluchtelingen en militairen uit de weg. (..) Thematisch sluit Biografi aan bij eerder films van Flipse over de overlevingsstrategieeen van kunstenaars onder een dictatuur. (..) Mooi zijn vooral het vermogen van Flipse en haar vaste cameraman Erik van Empel om in beelden te vertellen, en de associatief zinvolle toepassing van fascinerende archiefbeelden. Er zijn teveel documentaires die denken dat je de waarheid in woorden moet vangen, of in pregnante visuele retorica. Biografi brengt gevoelens over, maar ook respect voor mensen en een verlangen naar schoonheid op onverwachte plaatsen, kortom de kleine vreugdes van een niet-journalistieke documentaire.